Een ogenblik geduld a.u.b.

Sterkste bevolkingsgroei Amersfoort sinds 2000

door Marc van Acht

De Amersfoortse bevolking is in 2022 toegenomen met 2.200 inwoners naar 160.800 inwoners op 1 januari 2023. Dit is de sterkste groei sinds het jaar 2000 en ruim twee keer zo hoog als het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Dit kwam vooral doordat er meer mensen naar Amersfoort verhuisden dan er vertrokken uit de stad. De immigratie is enorm toegenomen in 2022, met name door vluchtelingen uit Oekraïne. De natuurlijke groei (geboorte - sterfte) speelt maar een beperkte rol in de groei van Amersfoort in 2022.

Factoren in de bevolkingsontwikkeling van Amersfoort 2000-2022

Geboorte daalt, sterfte neemt toe vooral door vergrijzing
Die natuurlijke groei neemt na 2012 (meer dan 1.000) af naar minder dan 500 in 2022. Tot 2012 werden er in Amersfoort elk jaar meer dan 2.000 kinderen geboren, maar vanaf 2012 zien we een geleidelijke daling van de geboorten naar zo’n 1.700 in 2022. Tegelijkertijd neemt de sterfte toe van 1.000 per jaar tot 2013 naar 1.250 in 2022. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de vergrijzing van de Amersfoortse bevolking. Maar de laatste drie jaar speelt zogenaamde oversterfte ook een rol mogelijk veroorzaakt door corona, andere virussen en uitgestelde zorg (volgens UvA professor en onderzoeker bij het CBS van Gaalen). Oversterfte is een tijdelijke, bijzondere stijging van het aantal overledenen die samenvalt met een bijzondere gebeurtenis, zoals een griepepidemie, hittegolf of corona-epidemie. Het CBS spreekt van oversterfte wanneer het waargenomen aantal overledenen hoger is dan het verwachte aantal overledenen in dezelfde periode.

Vestigingssaldo naar regio 2010-2022

Piek in verhuizingen naar Amersfoort, vooral uit buitenland
Het vestigingssaldo (vestiging – vertrek) is gerekend vanaf 2000 nog nooit zo hoog geweest als in 2022: ongeveer 1.750 - drie keer zo hoog als het gemiddelde vanaf 2000. In die periode kwam het vestigingssaldo maar twee keer net boven de 1.000 inwoners, namelijk in 2005 en 2006.
Per saldo kwamen er vooral inwoners bij door buitenlandse migratie. Het grootste deel hiervan kwam uit de Oekraïne (ongeveer 700). Vooral in de eerste maanden na de Russische inval in februari 2022 kwamen veel Oekraïners naar Nederland en ook naar Amersfoort.
Verder was er ook een belangrijke instroom uit de regio’s Utrecht en Amsterdam. Het saldo uit deze twee regio’s (960 in 2022) neemt al toe sinds 2015. Er komen vooral meer gezinnen en jonge tweepersoonshuishoudens uit de regio’s Utrecht en Amsterdam naar Amersfoort dan er naartoe vertrekken (zie O&S onderzoek ‘Verhuizingen van huishoudens en de Amersfoortse woningmarkt’ uit 2020) . Alleen naar de regiogemeenten verhuizen meer mensen dan er binnenkomen in de stad:  een negatief ‘vestigingssaldo’ van -512. Dat er meer vertrek dan vestiging met de regio is, speelt al sinds 2015. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat jongere gezinnen relatief vaak uit de stad verhuizen. Gezinnen verhuizen vooral als de kinderen nog niet naar de basisschool gaan, met name naar kleinere gemeenten in de regio. Ze gaan hier wellicht op zoek naar ruimere en verhoudingsgewijs goedkopere woningen.